Czasem teraźniejszym posługujemy się:
- gdy wyrażamy czynności lub zjawiska występujące w danej chwili
Sie lesen jetzt/gerade/eben die Zeitungen.
Oni czytają teraz/właśnie/właśnie gazety.


- w połączeniu z odpowiednimi określeniami czasowymi, gdy wyrażamy czynności lub zjawiska, które zaczęły się w przeszłości i trwają nadal
Sie lesen schon/immer noch/seit einer Stunde die Zeitungen.
Oni czytają już/nadal/od godziny gazety.

- w połączeniu z odpowiednimi określeniami czasowymi, gdy wyrażamy czynności lub zjawiska, które mają nastąpić bezpośrednio po danej chwili, w niedalekiej przyszłości
Sie lesen heute/bald/gleich die Zeitungen.
Oni czytają dziś/wkrótce/zaraz gazety.

- gdy wyrażamy czynności lub zjawiska powtarzające się
Sie lesen oft/jeden Samstag/immer beim Frühstück die Zeitungen.
Oni czytają często/w każdą sobotę/zawsze przy śniadaniu gazety.

- gdy wyrażamy czynności lub zjawiska o znaczeniu ogólnym, ponadczasowym - pewniki naukowe, sentencje, zjawiska przyrody, przepisy itp.
Die Erde dreht sich um die Sonne.
Ziemia krąży wokół słońca.
Alte Liebe rostet nicht.
Stara miłość nie rdzewieje.

- gdy chcemy przybliżyć słuchaczowi wydarzenia z przeszłości, wyrażając często zaangażowanie emocjonalne
...und dann schenkt dein Opa der Oma so ein schönes Ring mit Diamanten....
...i wtedy twój dziadek ofiarowuje babci taki piękny pierścionek z brylantami...
- tytuły artykułów w prasie, sprawozdania, opisy historyczne
Der Politiker kauft ein gestohlenes Auto.
Polityk kupuje skradziony samochód.

- gdy formułujemy rozkaz w postaci zdania oznajmującego, używając przy tym odpowiedniej intonacji
Du machst endlich dein Bett!
Pościel wreszcie swoje łóżko!

Odmiana czasowników w czasie teraźniejszym
(Konjugation des Verbs im Präsens):

Czasowniki posiłkowe: haben, werden i sein

haben	werden	sein
ich	habe	bin	werde
du	hast	bist	wirst
er	hat	ist	wird
sie	hat	ist	wird
es	hat	ist	wird
wir	haben	sind	werden
ihr	habt	seid	werdet
sie Sie	haben	sind	werden

Czasowniki modalne
W 1. osobie l. poj. i 3. osobie l.poj. czasowniki modalne mają taką samą formę.

können	wollen	sollen	mögen	müssen	dürfen
móc, potrafić	chcieć	powin- ność	lubić	musieć	pozwolić
ich	kann	will	soll	mag	muss	darf
du	kannst	willst	sollst	magst	musst	darfst
er	kann	will	soll	mag	muss	darf
sie	kann	will	soll	mag	muss	darf
es	kann	will	soll	mag	muss	darf
wir	können	wollen	sollen	mögen	müssen	dürfen
ihr	könnt	wollt	sollt	mögt	müsst	dürft
sie Sie	können	wollen	sollen	mögen	müssen	dürfen

Czas teraźniejszy czasowników głównych
Większość czasowników odmienia się według stałego schematu poprzez dodanie stałych końcówek koniugacyjnych do tematu czasownika (tzn. odrzucając uprzednio końcówkę bezokolicznika "-en"):

trinken	gehen	kaufen
pić	iść	kup-ić/ować
ich	-e	trinke	gehe	kaufe
du	-st	trinkst	gehst	kaufst
er	-t	trinkt	geht	kauft
sie	-t	trinkt	geht	kauft
es	-t	trinkt	geht	kauft
wir	-en	trinken	gehen	kaufen
ihr	-t	trinkt	geht	kauft
sie Sie	-en	trinken	gehen	kaufen

Wyjątki:

1. Gdy temat czasownika jest zakończony na "-t" , "-d", "-tm", "chn", "-gn", wówczas dodajemy do niego samogłoskę "-e":

arbeiten	reden	atmen	zeichnen	sich eignen
pracować	prze- mawiać	oddy- chać	rysować	zgadzać się
ich	arbeite	rede	atme	zeichne	eigne mich
du	arbeitest	redest	atmest	zeichnest	eignest dich
er	arbeitet	redet	atmet	zeichnet	eignet sich
sie	arbeitet	redet	atmet	zeichnet	eignet sich
es	arbeitet	redet	atmet	zeichnet	eignet sich
wir	arbeiten	reden	atmen	zeichnen	eignen uns
ihr	arbeitet	redet	atmet	zeichnet	eignet euch
sie Sie	arbeiten	reden	atmen	zeichnen	eignen sich

2. Gdy w bezokoliczniku występuje końcówka "-eln" lub "-ern" wówczas w 1. osobie l. poj. opuszczamy "-e":

sammeln	rudern
zbierać	wiosłować
ich	sammle	rudre
du	sammelst	ruderst
er	sammelt	rudert
sie	sammelt	rudert
es	sammelt	rudert
wir	sammeln	rudern
ihr	sammelt	rudert
sie Sie	sammeln	rudern

3. Gdy temat czasownika zakończony jest na spółgłoskę syczącą tzn. na "-s", "-z", "-tz" ,"-ss", "-ß","-x", wówczas 2. osoba l. poj. ma taką samą formę jak 3. osoba l. poj.:

reisen	heizen	putzen	messen	heißen
podróżować	ogrzewać	czyścić	mierzyć	nazywać się
ich	reise	heize	putze	messe	heiße
du	reist	heizt	putzt	misst	heißt
er	reist	heizt	putzt	misst	heißt
sie	reist	heizt	putzt	misst	heißt
es	reist	heizt	putzt	misst	heißt
wir	reisen	heizen	putzen	messen	heißen
ihr	reist	heizt	putzt	messt	heißt
sie Sie	reisen	heizen	putzen	messen	heißen

4. Samogłoska rdzenna "a" niektórych czasowników ulega przegłosowi, tzn. zmienia się na "ä". Dotyczy to wyłącznie 2. i 3. osoby l. poj.

fahren	laufen	halten
jechać	biec	trzymać
ich	fahre	laufe	halte
du	fährst	läufst	hältst
er	fährt	läuft	hält
sie	fährt	läuft	hält
es	fährt	läuft	hält
wir	fahren	laufen	halten
ihr	fahrt	lauft	haltet
sie Sie	fahren	laufen	halten

Do tej grupy czasowników należą m.in.
 backen (piec)
 blasen (dmuchać)
 fangen (łapać)
 graben (kopać)
 laden (ładować)
 missfallen (odpaść)
 rachen (mścić się)
 raten (radzić)
 saufen (pić, żłopać)
 schlafen (spać)
 schlagen (bić)
 tragen (nosić)
 wachsen (rosnąć)
 waschen (myć).


5. Samogłoska rdzenna "e" ulega wymianie na "i" w 2. i 3. osobie l. poj.:

sprechen	helfen	nehmen
mówić	pomagać	brać
ich	spreche	helfe	nehme
du	sprichst	hilfst	nimmst
er	spricht	hilft	nimmt
sie	spricht	hilft	nimmt
es	spricht	hilft	nimmt
wir	sprechen	helfen	nehmen
ihr	sprecht	helft	nehmt
sie Sie	sprechen	helfen	nehmen

Do tej grupy czasowników należą m.in. brechen (łamać), essen (jeść), geben (dawać), messen (mierzyć), treffen (spotykać), treten (wstępować), werben (reklamować), werfen (rzucać).

6. Samogłoska rdzenna "e" ulega wymianie na "ie" w 2. i 3. osobie l. poj.:

lesen	sehen
czytać	widzieć
ich	lese	sehe
du	liest	siehst
er	liest	sieht
sie	liest	sieht
es	liest	sieht
wir	lesen	sehen
ihr	lest	seht
sie Sie	lesen	sehen

Do tej grupy czasowników należą m.in. empfehlen (polecać), geschehen (zdarzać się), stehlen (kraść).


7. Czasownik "wissen" (wiedzieć) - 1. osoba l. poj. ma taką sama formę jak 3. osoba l. poj.:

ich	weiß
du	weißt
er	weiß
sie	weiß
es	weiß
wir	wissen
ihr	wisst
sie Sie	wissen